Temel Network Bilgileri

OSİ ( Open System İnterconnection) modelini ISO ( İnternational Organization for Standardization) geliştirmiştir. Amaç iki bilgisayar arasındaki iletişimin nasıl olacağını tanımlamaktır. 1978 yılında ilk defa ortaya çıkarılan bu standard 1984 yılında yeni bir düzenleme yardımıyla OSİ referans modeli olarak yayınlanmıştır. OSİ öncesindeki dönemde , yalnızca o üreticinin donanımının bağlanmasına izin verecek biçimde tanımlanmıştı. Onlardan ayrı olarak ISİ, çeşitli üreticilerin ürünlerinin bağlanabileceği bir ağ için, bir sektör etkinliği olarak ortaya çıkmıştır. OSİ modeli herhangi bir donanım ya da bilgisayar  ağı  tipine göre değişiklikgöstermemektedir. OSİ’nin amacı ağ mimarilerinin ve protokollerinin bir ağ ürünü bileşeni gibi kullanılmasını sağlamaktır. OSİ modeli 7 katmana ayrılmıştır.

1.Physical ( Donanım katmanı)

2.Data ( Veri Katmanı)

3.Network ( Ağ katmanı)

4.Transport ( Taşıma katmanı)

5.Session ( Oturum Katmanı)

6.Presentation ( Sunu katmanı)

7.Application ( Uyguluma katmanı)

Osi referans modeli katmanlı yapıda çalışır. Her bir katman üst katmana servis sağlar. Ap üzerinde ki iki bilgisayarın iletişiminde katmanlar sırayla iletişim kurarlar.

Gönderici bilgisayarda veri alt katmanlara iletilirken taşıma katmanına ( 4.katman) geldiğinde segment’lere ayrılır.

Ağ katmanına ( 3.katman) geldiğinde ise bu segmentlere adres(ip) eklenir ve artık segmentlere paket halini alır.

Paketler veri(2.katman) katmanına geldiğinde ise MAC adres bilgisi eklenir ve artık çerçeve(frame) adını verdiğimiz yapıya dönüşerek iletime hazır hale gelir. Fiziksel katmanda verinin iletimi kablo ile olur.

Alıcı bilgisayarda ise önce fiziksel katman ile karşılanan veri üst katmanlara doğru hareket eder.

Fiziksel katman verinin kablo üzerinden alacağı yapıyı belirler. Veriler bit olarak iletilir. Bu katman bir ve sıfırların nasıl elektrik, ışık veya radyo sinyallerine çevrileceğini ve aktarılacağını tanımlar.Gönderen tarafta fiziksel katman bir ve sıfırları elektrik sinyallerine çevirip kabloya yerleştirirken, alıcı tarafta fiziksel katman kablodan okuduğu bu sinyalleri tekrar bir ve sıfır haline getirir.

Veri bağlantısı katmanı fiziksel katmana erişmek ve kullanmak ile ilgili kuralları belirler. Veri bağlantısı katmanının büyük bir bölümü ağ kartı içinde gerçekleşir. Veri bağlantısı katmanı ağ üzerindeki diğer bilgisayarları tanımlama, kablonun o anda kimin tarafında kullanıldığının tespiti ve fiziksel katmanda gelen verinin hatalara karşı kontrolü görevini yerine getirir.

Veri bağlantısı katmanı iki alt bölüme ayrılır: Media Access Control (MAC) ve Logical Link Control ( LLC)

MAC alt katmanı veriyi hata kontrol kodu (CRC), alıcı ve gönderenin MAC adresleri ile beraber paketler ve fiziksel katmana aktarır. Alıcı tarafta da bu işlemleri tersine yapıp veriyi veri bağlantısı içindeki ikinci alt katman olan LLC’ye aktarmak görevi yine MAC alt katmanına aittir. LLC  alt katmanı bir üst katman olan ağ katmanı için geçiş göervi görür. Protokole özel mantıksal portlar oluşturur. ( Service Access points, SAPs). Böylece kaynak makinada ve hedef makinada aynı gidenlerin(veya karşı taraf için alınanların) tekrar gönderilmesinden sorumludur. FLow control yani alıcının işleyebileğinden fazla veri paketi gönderilerek boğulmasının engellenmesi de LLC’nin görevidir.

Ağ katmanı veri paketinin farklı bir ağa gönderileceği zaman yönlendiricinin kullanacağı bilginin(ip bilgisi) eklendiği katmandır.

Bu katmandaki yönlendiriciler ile veri en kısa yoldan( örnek : digest algoroitması) alıcıya gönderir.

İp protokolü bu katmanda çalışır.

Taşıma katmanı üst katmanlardan gelen veriyi ağ paketi boyutuna göre parçalar böler. Bu katmanda veriler segmentlar halinde taşınır. TCP,UDP bu katmanda çalışır.

Eğer veri taşıma katmanında tcp protokolü ile taşınırsa, veri segmentlere bölünürken her segmente bir sequence number verilir. Böylece alıcı bilgisayarda bu numaralara göre segmentler birleştirilir veri tekrar elde edillir.

Özet olarak :

Taşıma katmanıgönderici bilgisayarda veriyi üst katmanda alarak segment denilen parçalara ayrırır , alıcı bilgisayarda ise alt katmandan(veri katmanı) aldığı veriyi tekrar birleştirip üst katmanlara iletir.

Oturum katmanı bir bilgisayar birden fazla bilgisayarla aynı anda iletişim içinde olduğunda, gerektiğinde doğru bilgisayarla konuşabilmesini sağlar. Örneğin A bilgisayarı B üzerindeki yazıcıya yazdırırken, C bilgisayarı B üzerindeki diske erişiyorsa, B hem A ile olan, Hem de C ile olan iletişimini aynı anda sürdürmek zorundadır.

Bu katmanda çalışılan NetBIOS ve Sockets gibi protokoller farklı bilgisayarlarla aynı anda olan bağlantıları yönetme imkanı  sağlar.

Sunum katmanının en önemli görevi yollanan verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılabilir halde olmasını sağlamaktır. Böylece farklı programların birbirlerinin verisini kullanabilmesi mümkün olur.

Uygulamma katmanı bilgisayar uygulaması ile ağ arasında bir arabirim sağlar.OSİ katmanları arasında sadece bu katman diğer katmanlara servis sağlamaz. Uygulamaların ağ üzerinde çalışması sağlanır.

Uygulama katmanı ağ servisini kullanacak olan programdır. Bu katman kullanıcıların gereksinimini karşılar. SSH, telnet, FTP, TFTP, SMTP, SNMP, HTTP, DNS protokolleri ve tarayıcılar bu katmanda çalışır.

E-posta ve veritabanı gibi uygulamalar bu katman aracılığıyla yapılır

Yapı olarak iKi katmanlı bir haberleşme protokolüdür.  

Üst katman TCP verinin iletimden önce paketlere ayrılmasını ve karşı tarafta bu paketlerin yeniden düzgün bir şekilde birleştirilmesini sağlar.

Alt katman IP ise , iletilen paketlerin istenilen ağ adresine yönlendirilmesini kontrol eder.

İlk olarak 80’li yıllarda Amerikan Savunma Bakanlığı(DoD) tarafından OSİ tabanlı sistemlere alternatif olarak geliştirilmiştir.

DoD’un Amerikan piyasasındaki ana belirleyici olması, Bu protokolün Amerikan yazılımlarında standart kabul edilmesine neden oldu.

İnternet’in babası sayılabilecek ARPANet bu nedenle TCP/IP ile doğdu. İnternet kullanımının büyük bir hızla artması ile birlikte , TCP/IP OSİ üzerinde bir üstünlük kurmuş oldu.

4. Uygulama Katmanı

3. Taşıma Katmanı

2. İnternet Katmanı

1. Ağ arayüzü katmanı